در پی پیشنهاد نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، مبنی بر اصلاح آیین نامه اجرایی  موسسات حفاظتی و مراقبتی و دفاترخدمات الکترونیک انتظامی و نظرات وزارت کشور در این خصوص، موضوع در دستورکار ستادکل نیروهای مسلح قرار گرفت و پس از برگزاری جلسات مشترک و بررسی‌های تخصصی، نتایج حاصله به محضر فرماندهی معظم کل قوا تقدیم گردید.

به موجب اوامر معظم له مقررگردید:

۱ـ  ناجا مسئول و مرجع ارتباط کاری مؤسسات حفاظتی و مراقبتی و دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی و اعمال کنترل و نظارت دقیق بر فعالیت آنها، می‌باشد که بایستی این مسؤلیت از طریق واحدهای سازمانی تابعه ناجا مانند مرکز انتظام ، اداره خدمات الکترونیک انتظامی فاوا و در استانها و شهرستانها توسط رده مربوط راهبری گردد.واضح است واگذاری این مسؤلیت  به شرکت‌ها یا مؤسسات بنیاد تعاون و یا رده‌های مشابه (خدمات منابع یا واحدهای اقتصادی و…) مجاز نمی‌باشد..

۲ـ نظارت و بازرسی میزان کیفیت اجرای آیین نامه مصوب مبتنی بر مفاد و پیامدهای مورد نظر در همه واحد های ناجا از راس تا رده‌های اجرایی به صورت همه جانبه و مستمر انجام گیرد.

۳ـ به دنبال بسترسازی جهت برون سپاری امور قابل واگذاری به مردم، سلامت کار در این حوزه همچون گذشته با حساسیت لازم دنبال شود.

۴ـ در استفاده از تجهیزات حفاظتی و تخصصی مؤسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی  و دفاتر با توجه به توانمندیهای مناسب زیر ساختی کشور استفاده از تولید داخلی و تجهیزات بومی مورد تأکید می‌باشد.

۵ ـ ناجا وظیفه دارد گزارشی مبنی بر وضعیت و عملکرد مؤسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی و دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی را هر ۶ ماه یک بار به ستادکل نیروهای مسلح ارسال نماید.

دلیل و هدف شکل گیری موسسات حفاظتی و مراقبتی

امنیت از جمله نعمتهای با ارزشی است که شاید تا آن را از دست ندهیم به اهمیت و ارزش آن پی نبریم. پس بهتر است قدر این امنیت را دانسته و شکر گزار خداوند و تمام کسانی که این امنیت را برای ما تامین میکنند باشیم.

ناجا و نیروی انتظامی نقش بسیار پررنگی در تامین امنیت شهرها و محلات و کوچه و خیابان ها دارد. از آن جایی که امنیت یک همت و مشارکت جمعی را می‌خواهد و فقط نمی توان آنرا از ناجا و نیروی انتظامی طلب کرد به همین منظور با مسئولیت و نظارت ناجا موسسات حفاظتی و مراقبتی مانند موسسه نورسما امین در این زمینه قدم به عرصه عمل نهادند و در صدد آن برآمدند که بخشی از این وظیفه خطیر را به عهده بگیرند و شما را در تأمین آسایش و امنیت ساختمان‌ها و شرکت‌ها و انبارها و کوچه و خیابان های شما و .‌‌.. یاری نمایند.

قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، سیاسی  و اجتماعی جمهوری اسلامی موجب نیز امکان و اجازه واگذاری قسمتی از خدمات انتظامی و حفاظتی  به ماده 122 مؤسسات با حفظ کنترل و نظارت دقیق پلیس و مدیریت بر نحوه فعالیت‌های بخش خصوصی داده است که در زمینه‌های مختلف از حضور شبگردان و نگهبانان در محلات و مجتمع‌های مسکونی، تجاری و صنعتی تا طراحی، نصب و پشتیبانی سیستم‌های حفاظتی و واردات، تولید، توزیع و نصب سیستم‌های حفاظتی الکترونیکی هشداردهنده در کشور را ساماندهی نماید و این فعالیت‌ها را به عنوان یکی از اقدامات اساسی پلیس در پیشگیری از وقوع جرم در دستور کار قرار دهد.

در این راستا آیین نامه اجرایی ماده ۱۲۲ قانون برنامه چهارم توسعه برابر مستندات قانونی و نظرات کارشناسان امنیتی، انتظامی، قضایی و حقوقی و به استناد ماده ۳۹ آیین نامه  بنا به پیشنهاد نیروی انتظامی و اخذ نظریه از وزارت کشور، مورد اصلاح قرار گرفت.

آیین نامه اجرایی مؤسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی و دفاترخدمات الکترونیک انتظامی

کارایی های موسسات حفاظتی و مراقبتی

1. ارتقا سطح امنیت عمومی و پیشگیری از وقوع جرایم با بهره‌ بردن از ارائه مشاوره تخصصی، تجهیزات و فناوری‌های نوین و نیروی مردمی.
2. جلب مشارکت سازمان های مردمی در برقراری امنیت عمومی.
3. افزایش حس امنیت در جامعه با گسترش حضور عوامل حفاظتی و انتظامی و بهره‌گیری  از متخصصان  و صاحب نظران با تجربه نیروهای مسلح و دستگاههای امنیتی.
4. استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی در بخشی از امور اجرایی خدمات انتظامی وحفاظتی و مراقبتی.
5. تسهیل و تسریع در ارائه خدمات اداری، انتظامی، حفاظتی و مراقبتی به مردم
6. بسترسازی در جهت تحقق پلیس الکترونیک

 تعاریف مورد توجه در آیین نامه موسسات حفاظتی و مراقبتی

خدمات الکترونیک انتظامی

خدماتی بر مبنای فناوری اطلاعات و ارتباطات است که بوسیله آن ها بخشی از انضباط عمومی در جامعه و استقرار نظم یا تسهیل امور از طریق دفاتر با فضای مجازی انجام می‌شود مانند گذرنامه، گواهینامه، اجرائیات راهنمایی و رانندگی، شماره گذاری، وظیفه عمومی و تشخیص هویت و سایر خدمات پلیس‌های تخصصی که پس از گذراندن مراحل قانونی، برون سپاری می‌شود.

خدمات حفاظتی و مراقبتی

حفاظت و مراقبت فیزیکی و الکترونیکی از اماکن، تأسیسات بدون رده حفاظتی و کنترل تردد در این گونه مراکز و تأمین امنیت جابجایی اموال و اسناد بهادار و دیگر فعالیتهایی که فقط جنبه حفاظت فیزیکی و پیشگیری از جرم دارد.

مرکز انتظام

قسمتی از پلیس پیشگیری ناجا است که صدور مجوز فعالیت و بستر‌سازی و تسهیل ‌گری در فعالیت مؤسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی ذکر شده در آیین نامه و اعمال کنترل و نظارت دقیق بر فعالیت آنها را بر عهده دارد.

اداره خدمات الکترونیک انتظامی و اینترنت

یکی از رده های ستادی ناجا میباشد که وظیفه آن مدیریت خدمات الکترونیک انتظامی،کنترل و نظارت میباشد.

مؤسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی

به مؤسساتی گفته می‌شود که برابر قوانین و مقررات جاری و ضوابط ذکر شده در آیین نامه تشکیل میشوند و پس از ثبت، تحت نظارت و کنترل ناجا، مجاز به فعالیت حفاظتی و مراقبتی خواهند بود.

دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی(پلیس +10 )

ماهیت این واحد خصوصی است که تحت شرایط آیین نامه ذکر شده تشکیل میشود و زیر نظر ناجا فعالیت میکند و وظیفه آن انجام بخشی از خدمات الکترونیک انتظامی است.

کارفرما

اشخاص حقیقی و حقوقی که در قالب قرارداد از موسسات حفاظتی و مراقبتی خدمات دریافت میکند.

کارکنان

به افرادی اطلاق می‌شود که در امور اداری و اجرایی مؤسسات و دفاتر شاغل خواهند شد.

پلیس یاران

عوامل اجرایی و مراقبان آموزش دیده که برابر ضوابط ذکر شده در این آیین نامه توسط مؤسسات بکارگیری شده و بر اساس قرارداد  وظیفه برقراری امور حفاظتی و مراقبتی را عهده دار هستند.

تأیید صلاحیت

به  بررسی و احراز صلاحیت‌های مدیرعامل و اعضاء هیئت‌مدیره، مدیران مؤسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی و مدیران دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی برای تصدی مسئولیت‌های محوله که از طریق مبادی ذیصلاح در ناجا انجام می‌پذیرد، گفته می‌شود.

پروانه فعالیت موسسات حفاظتی و مراقبتی

مجوزی است برای فعالیت و ارائه خدمات مؤسسات و دفاتر برابر ضوابط مذکور در این آیین نامه که توسط ناجا صادر می‌ شود.

شرایط صلاحیت موسسات حفاظتی و مراقبتی

ماده 6: مؤسسات در امور خدمات حفاظتی و مراقبت از اماکن و تأسیسات  فاقد طبقه‌ بندی حفاظتی، نصب و توزیع و واردات و صادرات وسایل ایمنی و امنیتی، مشاوره و آموزش عوامل اجرایی، حمل پول و اوراق بهادار  فعالیت می‌ کنند.

ماده 7: مؤسسات خدمات حفاظتی و مراقبتی که در شرایط این آیین نامه با  شخصیت حقوقی غیردولتی در چارچوب قانون تجارت تشکیل می‌شوند و باید دارای هیئت‌مدیره، مدیرعامل  و سایر سمت های مربوطه باشند.

ماده 8: : اعضاء هیئت‌مدیره و مدیرعامل علاوه بر شرایط عمومی ذکر شده باید دارای شرایط اختصاصی زیر نیز باشند:

• داشتن حداقل ۱۵ سال سابقه کار در نیروهای مسلح برای مدیرعامل یا رئیس هیئت‌مدیره مؤسسات الزامی میباشد.
• مدیرعامل و اعضای هیئت‌مدیره مؤسسات فقط  در یک مؤسسه میتوانند عضو باشند.
• داشتن حداقل ۳۵ سال سن(یک نفر از اعضای هیئت‌مدیره۳۰ سال سن)، متاهل و مدرک تحصیلی فوق دیپلم (یا معادل آن در نیروهای مسلح) الزامی است.
• داشتن صلاحیت‌های حرفه‌ای، تخصصی و امنیتی برای مدیرعامل مؤسسات با تأیید مرکز انتظام یا رده انتظامی مربوط متناسب با  نوع و محدوده کار مؤسسه و مدیران دفاتر با تأیید اداره خدمات الکترونیک انتظامی و اینترنت معاونت فاوای ناجا.
• اعضاء هیئت‌مدیره و مدیرعامل مؤسسات و مدیران دفاتر نباید در دستگاه‌ها، مؤسسات و نهادهای دولتی و نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی اشتغال داشته باشند و مدیران دفاتر می‌بایست در دفاتر به صورت مستمر حضور داشته باشند.
• ثبت مؤسسات صرفاً برای اشخاص حقیقی امکان‌پذیر بوده و هر یک از اعضاء و سهامداران نمی‌توانند بیش از ۵۰% سهم را به خود اختصاص دهند.

ماده 9: پیگیری احراز صلاحیتهای عنوان شده برای مؤسسین، رؤسا و اعضای هیئت‌مدیره و مدیرعامل مؤسسات یا مدیران دفاتر حسب مورد بر عهده‌ی مرکز انتظام  و اداره خدمات الکترونیک انتظامی یا واحدهای مربوطه در استانها یا شهرستانها میباشد و در مورد سایر کارکنان مؤسسه در چارچوب مقرراتی که ناجا ابلاغ می‌نماید بر عهده مدیر مؤسسه یا مدیر دفتر مربوطه می‌باشد و ناجا بر حسن اجرای آن نظارت می‌کند.

ماده 10 : اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی و ادارات تابعه آن در استانها و مناطق آزاد در صورتی می‌توانند نسبت به ثبت مؤسسات موضوع این آیین نامه  اقدام کنند که این مؤسسات قبلاً از ناجا مجوز مربوطه را گرفته باشند  و اساسنامه مؤسسات توسط رده مربوطه در ناجا تایید شده باشد.

تکالیف و مسئولیت های موسسات حفاظتی و مراقبتی

ماده 12: مؤسسات و دفاتر مشمول این آیین نامه وظیفه دارند حقوق و مزایای کارکنان و پلیس یاران خود را مطابق قوانین مربوطه و از جمله قانون کار یا نظام نامه خاص حقوق و دستمزد، پرداخت و نیزآنان را بیمه کنند.

ماده 13: معاضدت حقوقی از کارکنان و پلیس یاران در رابطه با کلیه دعاوی و شکایاتی که به سبب انجام وظیفه آنان ناشی می‌شود یا به نحوی با وظایفشان مرتبط است بر عهده‌ی مؤسسه و دفتر مرتبط است.

ماده 14: مؤسسات و دفاتر به ترتیب در قبال قرارداد عقد شده و همچنین خدمات ارائه شده، مسئولیت دارند و بر اساس قوانین و مقررات جاری کشور پاسخگوی خسارات وارده ناشی از قصور و تخلفات  کارکنان و عوامل مؤسسه و دفاتر در برابر کارفرما و زیان دیده می‌باشند.

ماده 15: مدیرعامل مؤسسات و مدیران دفاتر متصدیان ارائه دهنده خدمات حفاظتی و مراقبتی و خدمات الکترونیک انتظامی وظیفه دارند به طور مستمر و روزانه سایت‌های خدمات الکترونیکی، سامانه‌های مرتبط و صندوق پست الکترونیک خود را مورد بررسی قرار دهند و از آخرین اطلاعیه‌ها و دستورالعملهای صادره از ناجا مطلع شوند و آنها را اجرا نمایند. ناجا موظف است ظرف حداکثر ۷۲ ساعت اینگونه موارد را رسماً و کتباً به مؤسسات و دفاتر ابلاغ نماید.

ماده 16: مؤسسات و دفاتر حق دخالت و پیگیری امور امنیتی، سیاسی و اطلاعاتی، انتظامی، قضایی و فعالیت‌های خارج از مفاد این آیین نامه را ندارند و هر گاه در حین انجام وظیفه به این امور برخورد نمایند موظفند مراتب را بدون فوت وقت به بخش های مربوطه ناجا گزارش کنند.

ماده 17: هیئت‌مدیره، مدیرعامل، مدیران دفاتر، کارکنان و پلیس یاران مؤسسات و دفاتر موظفند علاوه بر اجرای دقیق قوانین و مقررات کشور، طرح تکریم ارباب رجوع و رعایت شئون اسلامی در محیط کار، ضوابط و دستورالعملهای انضباطی و اجرایی را که ناجا در چارچوب این آیین نامه تهیه و ابلاغ می‌کند اجرا نمایند مسئولیت این امور مستقیماً به ‌عهده مدیرعامل و اعضای هیئت ‌مدیره و مدیران دفاتر میباشد.

ماده 18: مؤسسات موظفند لباس، تجهیزات انفرادی مانند شوکرمدیریتی و شوکر پرتابی، خودرویی و موتوری و کارت شناسایی پلیس یاران را تهیه و آماده کنند.

رسیدگی به تخلفات در موسسات حفاظتی و مراقبتی

ماده 22: رعایت و اجرا نکردن شرایط  آیین نامه، اساسنامه و دستورالعمل و ضوابط ابلاغی ناجا توسط مؤسسات و دفاتر، تخلف محسوب می‌شود و بمنظور رسیدگی به آن کمیسیون های رسیدگی به تخلفات به شرح مواد آتی تشکیل و اقدامات لازم را بعمل خواهند آورد.

ماده 23: کمیسیون بدوی رسیدگی به تخلفات مؤسسات و دفاتر در استان متشکل از افراد زیر می باشد.

•  رئیس کمیسیون
• رئیس حفاظت اطلاعات یا جانشین وی (عضو کمیسیون)
• رئیس پلیس پیشگیری یا معاون  حسب مورد (عضو و دبیر کمیسیون)
• حقوقی فا. استان (بدون حق رای)

ماده 24: کمیسیون بدوی با حضور مدیرعامل مؤسسه یا مدیر دفتر یا نماینده قانونی آنها جلسه ای تشکیل میدهند و پس از شنیدن اظهارات و بررسی‌های لازم اگر وقوع تخلف را محرز دانست می‌تواند در چارچوب دستورالعمل ماده ۲۲ نسبت به صدور رای در موارد ذیل اقدام کنند:

• تذکر کتبی با درج در پرونده
• اعمال محدودیت و یا ممنوعیت در عقد قراردادهای جدید و یا ارائه خدمات
• تنزیل موقت رتبه فعالیت مؤسسه
• تنزیل دائم، عدم تمدید، ابطال و لغو موقت یا دائم پروانه فعالیت مؤسسه یا دفاتر.

سایر مقررات مربوط به موسسات حفاظتی و مراقبتی

ماده 26: با توجه به اینکه حفاظت از اماکن و تأسیسات طبقه‌بندی شده و همچنین اماکنی که طبق قوانین و مقررات خاص حفاظت می‌شوند، ایجاد امنیت در نگهداری و جابجایی وجوه و اوراق بهادار، نظارت بر نگهداری و مصرف، حمل و جابه جایی مواد ناریه،  وظیفه و ماموریت ناجا و یگان‌های حفاظت دستگاه‌های اجرایی  میباشد که بنا به ضرورت به موجب ماده ۱۲۲ قانون برنامه چهارم توسعه، به مؤسسات موضوع این آیین نامه اجازه داده شده است بخشی از این وظایف را انجام دهند، لذا ناجا ضمن  نظارت و کنترل دقیق بر عملکرد مؤسساتی که امر حفاظت و نگهبانی را بر عهده دارند، وظیفه دارد سلاح کارکنان مورد نیاز و واجد شرایط این قبیل مأموریت‌ها را در مواقع ضروری درچارچوب ضوابط مربوط تأمین کند.

ماده 27: از جمله وظایف و مسیولیت های پلیس‌های تخصصی نسبت به مؤسسات و دفاتر حفاظتی و مراقبتی ،تهیه و تدوین شرح وظایف مؤسسات و دفاتر مربوط به هر پلیس،راه‌اندازی سامانه‌های ارتباطی برای ارائه خدمات الکترونیکی با رعایت ضوابط و مقررات عنوان شده در آیین نامه جامع امنیت فاوای نیروهای مسلح ج.ا.ا میباشد.

وهمچنین از دیگر مسیولیت ها میتوان به حمایت و پشتیبانی‌های آموزشی و فنی واحدهای مرتبط بر اساس مفاد این آیین نامه اشاره کرد.

نظارت بر نحوه ارتباط و انجام وظایف محوله شرکت های حفاظتی

ماده 28: تعیین سیاستها و خط مشی‌های کلی با پیشنهاد ناجا  و تصویب ستادکل ن.م میباشد و نظارت برحسن اجرای آیین نامه و دستورالعملهای مرتبط به عهده ناجا است. در همین چارچوب ناجا مسئول ارائه پاسخ به دستگاهها و سازمانها و سایر ارگان های ذیربط است.

ماده 29: مؤسسات و دفاترحفاظتی و مراقبتی تحت آیین نامه مجاز به تشکیل شرکت تعاونی، اتحادیه، انجمن صنفی و مشابه نیستند و ناجا نیز مجاز به ایجاد رده‌ای واسط بین مؤسسات، دفاتر، مرکز انتظام و فاوا نمی‌باشد.

ماده 30: با در نظر گرفتن سیاست کلی در واگذاری امور اجرایی برخی از خدمات انتظامی و امور حفاظتی، مراقبتی و مرتبط با پیشگیری از وقوع جرایم و خدمات الکترونیک انتظامی  به بخش خصوصی با حفظ سیاست گذاری و کنترل و نظارت ناجا، به ناجا این امکان داده شده با رعایت مفاد قانونی نسبت به صدور مجوز ایجاد مؤسسات و دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی اقدام نماید.